Historie predikanten

Lijst van dienaren der gemeente

Klik hier om direct naar het overzicht van voorgangers Gereformeerde Kerk te gaan.

Naam predikant In: gekomen van: In: overleden/emeritaat/
vertrokken naar:
1 ds. J. de Jonge [1] 1573 ? 1574 overleden
2 ds. A. H. Embricensis [2] 1586 Wassenaar 1586 overleden
3 ds. J. Martini [3] 1587 Tholen 1588 Bleiswijk
4 ds. T. Siligineus 1589 Hulst 1592 Veenendaal
5 ds. A.J. Schagen 1593 Heukelum 1594 afgezet
6 ds. M.B. Schaets 1594 Edam 1603 overleden
7 ds. T. Hessing 1604 Heusden 1618 overleden
8 ds. J. Mulhovius 1618 Lent 1620 overleden
9 ds. P. Colonius 1620 Grave 1653 overleden
 Sinds 1648 tweede predikantsplaats
10 ds. P. Colonius [4] 1648 kandidaat 1656 Harderwijk
11 ds. H. Weijmans [5] 1655 Heenvliet 1658 Rotterdam
12 ds. G. Fabius 1657 Benthuizen 1666 Delft
13 ds. H. Alutarius 1659 Sleeuwijk 1687 overleden
14 ds. P. Wittewrongel [6] 1669 Berkel – Rodenrijs [7] 1674 overleden
15 ds. G. van Blotenburg 1675 Asch 1681 Amersfoort
16 ds. Ae. van den Bogaart 1681 Dinteloord [8] 1698 overleden
17 ds. N. Santvoort [9] 1687 s-Gravenmoer 1727 afgezet
18 ds. T. Bolwerk 1699 Beusichem 1712 overleden
19 ds. J. Bachiene [10] 1712 Deil – Enspijk 1718 overleden
20 ds. A. de Vlieger [11] 1714 Krabbendijke 1718 overleden
21 ds. A.J. Schluiter 1719 Scherpenzeel (Gld.) 1720 Zutphen
22 ds. H. Bogaert [12] 1720 Jaarsveld 1732 overleden
23 ds. G. van Way 1720 Kockengen 1726 overleden
24 ds. N. Bellaert 1727 kandidaat 1761 overleden
25 ds. W. van Slingeland 1733 Hagestein 1762 overleden
26 ds. J. Claessen 1761 Kedichem 1806 emeritus
27 ds. J. Cremer 1763 Vuren – Dalem 1773 Hulst
28 ds. R.G. Bartz 1773 Dirksland 1789 emeritus
29 ds. P. Spiering 1789 Wissenkerke 1815 emeritus
30 ds. J.C. Fabius 1807 Lisse 1810 Delft
31 ds. G.J. Rooijens 1811 Rumpt 1817 Harlingen
32 ds. W.L. van Meurs 1815 Zoelmond 1818 Nijmegen
33 Ds. D. Indeweij 1817 Noordeloos 1847 overleden
34 ds. R. van der Kloes 1818 Vuren – Dalem 1820 overleden
35 ds. J.A. van Eijk Voorthuijsen 1821 Zoelmond 1853 emeritus
36 ds. H.C. Voorhoeve [13] 1848 Ophemert 1851 Harlingen
37 Ds. H.J. van Gruting 1851 Jisp 1852 Dordrecht
38 ds. U.J.W. Roldanus 1853 Katwijk aan den Rijn 1882 emeritus
39 ds. T. Poortman 1853 Sijbekarspel 1855 Zwolle
40 ds. J.C. Diehl 1855 Lichtenvoorde 1883 emeritus
41 ds. H. van Selms 1883 Nisse 1888 Kralingen
42 ds. H. Metz 1885 Lopik 1888 Schiedam
43 ds. J.W. Beerekamp 1889 Meteren 1892 Echteld
44 ds. N.C.J. de Minjer 1889 Hoogblokland 1891 Sexbierum
45 ds. J.G. Bruining 1892 Schoonhoven 1900 Middelharnis
46 ds. L.M. van Noppen 1894 Zwartsluis 1897 Scheveningen
47 ds. J. de Visser 1897 Brakel 1901 Makkum
48 ds. J.A. Hoekzema 1901 Zuilichem – Nieuwaal 1910 Hilversum
49 ds. H.J. de Groot [14] 1902 Hattem 1908 Voorst
50 ds. J. Goslinga 1909 Moerkapelle 1912 Utrecht
51 ds. J. van Vliet 1911 Poortvliet 1913 overleden
52 ds. F. Kijftenbelt [15] 1912 Nieuwer ter Aa 1918 Bodegraven
53 ds. J.E. Klomp 1915 Poortvliet 1917 Kesteren
54 ds. P.J. Vreugdenhil 1918 Sprang 1924 Gorinchem
55 ds. J. Severijn [16] 1918 Wilnis 1921 Dordrecht
56 ds. S.C. Groeneveld 1922 Zuilichem – Nieuwaal 1929 Ter Aar
57 ds. J. Enkelaar 1931 Ouderkerk aan den IJssel 1948 Jaarsveld
58 ds. W.R. Ambrosius 1945 Eemnes-Binnen 1951 Soest
59 ds. H. van Dijk 1949 Den Ham (Ov.) 1973 emeritus
60 ds. A.H. Sonnenberg 1951 Ooltgensplaat 1955 Kampen
61 ds. K. Ooms [17] 1955 Op- en Neder-Andel 1963 De Bilt
62 ds. S.W. Verploeg 1964 Waspik 1970 Oudshoorn – Ridderveld (bw) [18]
63 ds. T. Lekkerkerker 1970 Oosterwolde (Gld.) 1975 Ede
64 ds. J. Groenenboom 1974 Vriezenveen 1996 emeritus
 Sinds 1973 derde predikantsplaats [19]
65 ds. Chr.S. Verwoert (Noord) 1974 Menaldum 1977 Berlikum
66 ds. R.H. Kieskamp (West) 1975 Oud-Alblas 2001 emeritus
67 ds. J. Blommendaal (Noord) 1979 zendingspred. Irian Jaya 1989 emeritus
68 ds. C. Nieuwenhuizen (Noord) 1991 kandidaat 1997 Oosterhout
69 ds. H. Talsma (Centrum-Oost) 1997 Putten 2002 ontheven
70 ds. B. Metselaar (Noord) 1998 Meppel 2010 emeritus
71 ds. J.J. van Holten (West) 2002 Zegveld 2007 Bergambacht
72 ds. P.F. Bouter (Centrum-Oost) 2004 Putten 2010 Bodegraven
73 ds. J.A.W. Verhoeven (West) 2009 Oudewater – Hekendorp 2018 Krimpen aan Den IJssel
74 ds. M.B. Heijting (Noord) 2011 Dordrecht (Stadspolder) heden
75 ds. A. Schroten (Centrum-Oost) 2011 Gouderak 2019 Renswoude
76 ds. H. Markus (West) 2019 Putten heden
77 ds. G. Termaat (Centrum-Oost) 2020 Werkhoven heden
78 Ds. E.C. Vreugdenhil-Mijnarends (Kerk aan de Linge) 2020 Katwijk aan Zee heden

 

Voorgangers Gereformeerde Kerk

Naam predikant In: gekomen van: In: overleden/emeritaat/
vertrokken naar:
1 ds. J.E. Reijenga 1902 Leerdam-gk(A) 1911 Siddeburen
2 ds. S.O. Los 1911 Nieuweroord 1920 Giessendam
3 ds. J. Tholen 1921 Nunspeet 1935 emeritus
4 ds. C.P. Boodt 1936 Molenaarsgraaf-Brandwijk 1942 Delft
5 ds. G. Visee 1942 Emlichiem 1945  uitgetreden – Leerdam gkv
6 ds. H. Vollenhoven 1950 kand. Amsterdam 1954 Maassluis
7 ds. G.L.R. Riphagen 1954 Gravenmoer 1957 Leidschendam
8 ds. L. Bech 1959 Oldemarkt 1961 Paramaribo
9 ds. R. der Nederlanden 1962 Zuidbroek-Harkstede 1966 Middenmeer
10 ds. T. Doesburg 1966 Tienhoven 1969 Bovensmilde
11 ds. D.J. Ras 1970 Enschede 1973 emeritus
12 ds. C. van der Linden 1974 Woudsend 1979 Dieren
13 ds. C.P. Meijer 1981 Lekkerkerk 1990 Heerenveen
14 ds. L.T. van der Leer 1992 Kappelle-Biezelinge 1997 Oostvoorne
15 ds. mw. L.A. Burggraaff 1998 Barneveld 2005 Zwolle-Berkum
16 ds. J. Tiggelman 2006 Gravenmoer 2011 Rijnsburg
17 ds. J. van den Berg 2013 Ameide 2018 Appingedam
18 Ds. E.C. Vreugdenhil-Mijnarends (Kerk aan de Linge) 2020 Katwijk aan Zee heden

 

Voetnoten:

[1] Bij de Spaanse belegering van Leerdam in 1574 beloofde markies Vitelli de Leerdamse bevolking een vreedzame inname van de stad, wanneer een drietal mannen aan hem zouden worden uitgeleverd: ds. Joost de Jonge en schoolmeester Rogier Joosz uit Leerdam en ds. Quirinus de Palme uit Asperen. Daarop werd de schuilplaats van ds. de Jonge (voor tien stuivers!) verraden, en werd ds. de Jonge naar het galgenveld langs de Linge gesleept, waar hij – zonder enig proces – werd opgehangen. Onderweg sprak de predikant nog tegen zijn vrouw en kinderen: “Mijne lieve schaapjes, troost U in den Heere Uwen God, Die toch een Vader en Beschermer is van alle weduwen en weezen. Vertrouwt op Hem alleen, mijn lieve schaapjes; het kan nu met mij niet anders gaan; de goede God heeft het aldus met mij besloten.” In Leerdam is de ‘Joost de Jongestraat’ naar hem genoemd.

[2] Ds. Arnoldus Herberts van Embrik (of chiquer: Embricensis; het predikantenbord in de kerk beschouwt ‘Herberts’ ten onrechte als de achternaam) wordt door Van der Aa genoemd als ‘de eerste predikant nadat de stad weer in handen van de Staten gekomen was.’ De levensloop van deze predikant is tamelijk onzeker. Bovenstaande gegevens lijken het meest waarschijnlijk: dat hij in 1586 gekomen van Wassenaar (daarvoor Brouwershaven) in hetzelfde jaar te Leerdam is overleden.

[3] Over ds. Johannes Martini heerst verwarring, doordat er in dezelfde tijd ook een naamgenoot werkzaam was als predikant (o.a. in Wezel). De Leerdamse Johannes Martini (of Martinius) is waarschijnlijk dezelfde als ds. Johannes Fleurkens van Hensbroek en Obdam. Hij was daarna o.a. predikant te Westmaas, Zelle, Herenthals (twee plaatsen in het huidige België) en Tholen. Het geuite vermoeden dat Leerdam ook in 1581-1582 werd gediend door ene Johannes Martini is niet in overeenstemming met a) de levensloop van onze ds. Martini, b) de opmerking over ds. Embricensis (zie hierboven), c) ons predikantenbord.

[4] Ds. Paulus Colonius is de zoon van ds. Paulus Colonius, die als nr. 9 vermeldt wordt. Eerst werkt ds. Colonius jr. als junior-predikant naast zijn vader, die de seniorpredikant was; later werd hij officieel in de predikantsplaats bevestigd. Na zijn Leerdamse periode werd hij onder andere hoogleraar te Harderwijk en te ’s Hertogenbosch.

[5] Het predikantenbord vermeldt zijn naam als ds. Henricus Wigmans.

[6] Ds. Petrus Wittewrongel is de zoon van de bekende ds. Petrus Wittewrongel (1609-1662). Vader Wittewrongel werd o.a. bekend als predikant van de Oude Kerk te Amsterdam, behorend tot de ‘Nadere Reformatie’; en als auteur van het boek ‘Oeconomia Christiana ofte Christelicke huyshoudinghe’ (1655).

[7] Ten onrechte vermeldt het predikantenbord in de kerk: Brakel.

[8] Het predikantenbord vermeldt de destijds eveneens gangbare naam: ‘Princeland’ (Prinsenland).

[9] Voordat ds. Nicolaas Santvoort in 1727 officieel werd afgezet, was hij wellicht al lange tijd niet meer werkzaam in Leerdam. Gegevens uit 1724 vermelden hem als: “predikant te Leerdam, wonende te ’s Hertogenbosch.” Dit verklaart wellicht tevens waarom er in de periode 1714-1727 steeds twee andere predikanten genoemd worden.

[10] Het is opmerkelijk en ingrijpend dat de beide predikanten ds. Johannes Bachiene en ds. Anthonius de Vlieger binnen twee weken tijd allebei overleden: ds. Bachiene op 27 september 1718 en ds. de Vlieger op 9 oktober 1718.

[11] Zie noot 10.

[12] Op het predikantenbord in de kerk in de kerk staat ds. Hiskias Bogaert (zijn naam wordt ook geschreven als Bogert, Bogaard, Bogaardt, etc.) ten onrechte vermeld boven ds. Schluiter, omdat men uitging van een intrede in 1718. Deze vond echter pas plaats in 1720.

[13] Ds. Hermanus Cornelis Voorhoeve (1818-1903) was predikant te Ophemert (1842), Leerdam (1848), Harlingen (1851), directeur van het Nederlandsch Zendelinggenootschap te Rotterdam (1858), daarna predikant te Fijnaart (1864), Delfshaven (1866), Amersfoort (1868) en van 1874-1880 opnieuw te Harlingen. Hij moet niet verward worden met de veel bekendere Hermanus Cornelis Voorhoeve: de vader van uitgever J.N. Voorhoeve en overgrootvader van voormalig minister van defensie Joris Voorhoeve; en de dichter van diverse ‘Geestelijke liederen’ en vertaler van Darbistische werken en vertaler van / medewerker aan de ‘Voorhoevebijbel’.

[14] Ds. H.J. de Groot stond na zijn Leerdams periode bijna 38 jaar in Voorst. Deze Kohlbruggiaanse predikant werd het meest bekend door zijn boek ‘Schaap en bok in één hok. Keur uit de pastorale schetsen van ds. H.J. de Groot, gekozen en ingeleid door dr. K.H. Miskotte’ (Amsterdam zj.). Ook gaf hij onder andere zijn catechismuspreken uit in twee banden: ‘Uit de Middagpreek’.

[15] Ds. Frederik Kijftenbelt stond na Bodegraven 23 jaar lang in (Rotterdam-) Feijenoord. Hij was 35 jaar hoofdbestuurslid van de G.Z.B. Als predikant was hij ondermeer bekend omdat hij elke preek afsloot met een zelfgemaakt gedicht. Van zijn hand verscheen onder andere een bundel met preekschetsen (én gedichten) onder de titel: ‘Studeren en mediteren’.

[16] Ds. Johannes (Jo) Severijn (1883-1966) was predikant te Wilnis (1915-1918), Leerdam (1918-1921) en te Dordrecht (1921-1929). Van 1929-1931 was hij lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal voor de ARP. Van deze partij was hij ook fractiesecretaris. Van 1931-1951 was hij hoogleraar wijsgerige ethiek en godsdienstwetenschap aan de Rijksuniversiteit Utrecht (een leerstoel vanwege de Gereformeerde Bond). Van 1940-1966 was hij voorzitter van de Gereformeerde Bond ter verbreiding en verdediging van de waarheid in de Hervormde kerk. Ook was hij hoofdredacteur van de ‘Waarheidsvriend’, het orgaan van de Gereformeerde Bond.

[17] Ds. Klaas Ooms, toenmalig wijkpredikant van West, opende op 26 januari 1961 de Pauluskerk, als het tweede kerkgebouw voor hervormd Leerdam. Overigens had West hiervoor al enige tijd gekerkt in gebouw Rehoboth.

[18] Dit is (nu) een wijk van Alphen aan den Rijn.

[19] Het is overigens de vraag of het hier voor het eerst is in de Leerdamse geschiedenis, dat er drie predikanten tegelijk werkzaam zijn in de hervormde gemeente. In de periode 1714-1726 staan er ook drie predikanten tegelijk (zie noot 9); en in 1852 staan er eveneens drie tegelijk (of heeft dit al te maken met de leeftijd/ziekte van ds. Van Eijk Voorthuijsen, die in 1853 spoedig na zijn emeritaat overleed?).